حاشیه‌نشینی و احساس امنیت: مطالعه جوانان حاشیه‌نشین شهر تبریز

هدف این مقاله مطالعه مسایل اجتماعی مناطق حاشیه­نشین شهر تبریز و تأثیر آن بر احساس امنیت و سایر آسیب­های مرتبط با حاشیه­نشینی و میزان احساس امنیت است. با به‌کارگیری روش پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته، اطلاعات مورد نیاز از 260 فرد 15 الی30 ساله­ی محله­های حاشیه‌نشین شهر تبریز جمع­آوری گردید. در ارتباط با مسایل اجتماعی محله­های حاشیه نشین، بیکاری و فقر از مسایل اقتصادی مهم و نیز اعتیاد، فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی از آسیب­های اجتماعی مهم محله­های مورد مطالعه است. مسایلی که با وضع اقتصادی افراد ارتباط معنی­دار داشته و به­دنبال خود مسایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دیگری را دربرداشته است. روابط اجتماعی حاکم در سطح کلان‌شهر تبریز و آشنایی جوانان حاشیه‌نشین با این سبک زندگی از یک طرف و پای‌بندی خانواده‌های حاشیه‌نشین به آداب و رسوم سنتی مبدأ از طرف دیگر، امنیت و آرامش خانواده­های حاشیه‌نشین را با مشکل مواجه ساخته است. اکثریت پاسخگویان احساس امنیت در محیط خانواده و نیز احساس امنیت از لحاظ فرهنگی را در سطح پایین دانسته­اند. این امر نشان می­دهد مسایل فرهنگی نقش به‌سزایی در میزان احساس امنیت افراد در مناطق حاشیه‌نشین دارد. با توجه و رسیدگی بیشتر به بُعد فرهنگی احساس امنیت و فراهم کردن امکانات فرهنگی بیشتر در محله­ها؛ همانند کتابخانه‌های‌عمومی، فرهنگ سراها، طراحی برنامه­هایی که ارزش‌های جدید با بار مثبت فرهنگی را به خانواده­ها القاء کند، می­توان میزان امنیت خاطر جوانانی که در محله­های مذکور زندگی می‌کنند را بالا برده و از میزان تعارضات ارزشی بین‌نسلی به وجود آمده بین جوانان و والدین پا به سن گذاشته کاست.